Zespół jelita drażliwego (IBS)

Zespół Jelita Drażliwego (IBS, ang. Irritable Bowel Syndrome) pojawia się u około 11,2% osób na świecie i wiąże się ze znacznym obniżeniem jakości życia pacjentów ze względu na dyskomfort i bóle brzucha, nieregularne wypróżnienia (biegunki lub zaparcia) oraz wzdęcia. Zespół Jelita Drażliwego jest chorobą przewlekłą o charakterze niezapalnym. W zależności od postaci choroby stosuje się leczenie objawowe loperamidem (postać biegunkowa) lub glikolem polietylenowego (postać zaparciowa). Osobom z zespołem jelita drażliwego zaleca się stosowanie diety low-FODMAP, odpowiednio zmodyfikowaną do objawów pacjentów.

Zespół jelita drażliwego – objawy pozajelitowe

Mikrobiota jelitowa wpływa na modyfikację pracy układu immunologicznego, w tym na rozwój stanu zapalnego oraz na utrzymanie intergalności bariery jelitowej. Etiologia IBS nie jest w pełni poznana, jednak podejrzewa się, że bakterie jelitowe mogą odgrywać kluczową rolę w przebiegu choroby i stopniu nasilenia objawów. Jako jeden z czynników patogenezy zespołu jelita drażliwego podaje się zmniejszoną różnorodność bakterii panującą w jelitach pacjenta.

Badacze w ostatnich latach sprawdzali, czy FMT wpływa na ustąpienie objawów IBS. Najdokładniej przeprowadzone badanie zostało przez El-Salhy i wsp. w którym udział wzięło 165 pacjentów z objawami IBS utrzymującymi się od wielu lat. Podczas badań mikrobioty wykazano, że u około 60% badanych pacjentów występował stan dysbiozy. Następnie osoby biorące udział w badaniu oceniali swoje samopoczucie, zmęczenie oraz jakość życia przed oraz kilkukrotnie po zabiegu transplantacji mikrobioty jelitowej. W ciągu trzech miesięcy odpowiedź na leczenie uzyskało 89,1% pacjentów, którzy mieli podane dawkę 60 g FMT, 76,9% osób, które przyjęły 30 g FMT oraz 23,6% u osób z grupy kontrolnej (placebo). Pacjenci z grup placebo, 30 g i 60 g uzyskali poprawę samopoczucia odpowiednio na poziomie 5.5%, 35.2% and 47.3% Wyniki nie były zależne od płci, wieku, postaci lub długości trwania choroby. U osób, którym podano 30 g lub 60 g FMT zauważono zmienioną ilość Eubacterium biforme, Lactobacillus spp., Alistipes spp., Bacteroides spp. Część z nich zostało skorelowanych z pozytywną odpowiedzią pacjentów i zmniejszeniem symptomów. W innych badaniach wykazano różne skuteczności transplantacji mikrobioty jelitowej, za co mogła być odpowiedzialna znaczna zmienność grupy, podana dawka, metoda podania lub wybór dawcy.

Figure 1. Podsumowanie badania El-Salhy i wsp. dotyczącego skuteczności FMT w IBS [źródło: https://doi.org/10.1080/19490976.2020.1854640] .

W związku z różnymi wynikami powinno się kontynuować badania nad wpływem transplantacji mikrobioty jelitowej na uzyskanie remisji zespołu jelita drażliwego.

Źródła

Green, J. E., Davis, J. A., Berk, M., Hair, C., Loughman, A., Castle, D., Athan, E., Nierenberg, A. A., Cryan, J. F., Jacka, F., & Marx, W. (2020). Efficacy and safety of fecal microbiota transplantation for the treatment of diseases other than Clostridium difficile infection: a systematic review and meta-analysis. Gut microbes, 12(1), 1–25. https://doi.org/10.1080/19490976.2020.1854640

Wortelboer, K., Nieuwdorp, M., & Herrema, H. (2019). Fecal microbiota transplantation beyond Clostridioides difficile infections. EBioMedicine, 44, 716–729. https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2019.05.066

El-Salhy M, Hatlebakk JG, Gilja OH, Bråthen Kristoffersen A, Hausken T. Efficacy of faecal microbiota transplantation for patients with irritable bowel syndrome in a randomised, double-blind, placebo-controlled study. Gut. 2020 May;69(5):859-867. doi: 10.1136/gutjnl-2019-319630. Epub 2019 Dec 18. PMID: 31852769; PMCID: PMC7229896.