Przerost Bakteryjny Jelita Cienkiego (SIBO)

SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to choroba o nie do końca poznanej etiologii, a częstość jej występowania jest trudna do oszacowania, ze względu na brak idealnych metod diagnostycznych. Schorzenie charakteryzuje się zwiększoną ilością bakterii w jelicie cienkim. U zdrowego człowieka ilość mikroorganizmów zasiedlających tę część układu pokarmowego jest znikoma, a drobnoustroje bytujące w jelicie grubym nie powinny kolonizować odcinka między dwunastnicą a jelitem krętym. Ta jednostka chorobowa powoduje symptomy pochodzące z układu pokarmowego, do których zalicza się dyskomfort w jamie brzusznej, wzdęcia, nadmierną produkcję gazów, biegunkę oraz niestrawność o różnym nasileniu i długości występowania. Ponadto zaobserwowano, że u niektórych pacjentów choroba SIBO poza zaburzeniami motoryki jelit powoduje trudności we wchłanianii składników odżywczych z pokarmów dostarczanych do organizmu, co stanowi częstą przyczynę niedożywienia. Ze względu na brak specyficznych objawów, przypadłość wielokrotnie pozostaje niezdiagnozowana.

Nadmierne nagromadzenie bakterii w jelicie cienkim może być spowodowane nadużywaniem inhibitorów pompy protonowej (IPP) lub opioidów, zmniejszoną kwaśnością soku żołądkowego, a także zespołem niedoboru odporności. Uważa się, że czynnikiem predysponującym do rozwinięcia schorzenia mogą być też operacje wykonywane w obrębie jamy brzusznej oraz zaburzenia motoryki jelit. Zaobserwowano również korelację występowania SIBO u osób z innymi dolegliwościami układu pokarmowego takimi jak: IBS, nieswoiste zapalenie jelit, uchyłki, zapalenie trzustki lub zaburzeniami hormonalnymi: niedoczynność tarczycy i cukrzyca, lub innymi: choroba Parkinsona, zespół niespokojnych nóg, twardzina układowa.

Choroba SIBO – diagnozowanie oraz leczenie

W celu postawienia diagnozy wykonuje się test hodowli/aspiracji z początkowego odcinka jelita cienkiego, uważanej za najlepszą metodę diagnostyczną w SIBO. U chorych, u których podejrzewana jest choroba powodująca zakłócenie motoryki jelit, coraz powszechniejsze stają się nieinwazyjne testy oddechowe z wykorzystaniem glukozy lub laktulozy, mierzące wydzielanie wodoru, metanu i dwutlenku węgla w odpowiednim czasie po spożyciu cukru. Mimo ich prostoty i nieinwazyjności testy te wymagają dokładniejszej weryfikacji punktów odcięcia oraz dalszej standaryzacji i walidacji metody. Naukowcy opracowują również nowe, inteligentne metody wykrywania bakterii za pomocą systemu kapsułkowego.

Leczeniem pierwszego rzutu SIBO jest zastosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, które prowadzą do eradykacji bakterii z układu pokarmowego. Część badań potwierdza skuteczność dobrze tolerowanej rifaksyminy oraz norfloksacyny i metronizadolu. Mimo wprowadzonego leczenia nawet do 40% pacjentów stale odczuwa objawy choroby, co może być spowodowane zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego, stosowaniem IPP lub kolonizacją szczepami antybiotykoopornymi. Nawroty choroby mogą wystąpić u nawet 44% w ciągu 9 miesięcy po wstępnym leczeniu. U takich pacjentów zalecane jest zidentyfikowanie drobnoustrojów w układzie trawiennym oraz dopasowanie odpowiednio celowanej terapii antybiotykowej. W skomplikowanych przypadkach zaburzenia motoryki jelit eksperci zalecają cykliczne kuracje niskimi dawkami antybiotyków. Ze względu na występowanie nawrotów oraz znaczne skutki uboczne stosowania antybiotyków, poszukuje się leczenia w innych formach terapii. Jedną z nich może być przeszczep mikrobioty jelitowej preparatami Human Biome Institute. Naukowcy badają ponadto wpływ probiotyków oraz zmiany diety na nasilenie objawów choroby SIBO, jednak konieczne jest dalsze przeprowadzanie badań w tym kierunku, aby móc wysnuć jednogłośne wnioski.

FMT w SIBO

Pozytywny wpływ FMT na skład i różnorodność mikrobioty jelitowej u biorcy zapoczątkował postrzeganie FMT jako jednej z potencjalnych możliwości leczenia schorzeń powodujących zaburzenia motoryki jelit. W badaniu klinicznym Fenghua Xu i wsp. z 2021 roku wzięło udział 55 pacjentów, u których została zdiagnozowana choroba SIBO. Zastosowano u nich laktulozowy test wodorowy, a dodatkowo oceniono różnorodność mikrobioty jelitowej. W porównaniu do grupy placebo, u pacjentów z SIBO po FMT znacząco wzrosła różnorodność bakterii, co mogło bezpośrednio przyczynić się zmniejszenia nasilenia symptomów pochodzących z układu pokarmowego w tej grupie. Przeszczepienie mikrobioty jelitowej może stać się obiecującą terapią leczenia pacjentów z SIBO. Konieczne jest przeprowadzenie większej ilości, starannie przeprowadzonych badań w tym kierunku.

W ostatnim czasie obserwuje się coraz wyższą świadomość na temat choroby SIBO i zaburzenia motoryki jelit wśród lekarzy oraz innych profesjonalistów medycznych, a także rozwój nowoczesnych metod diagnostycznych. Mamy nadzieję, że w przyszłości będziemy świadkami przełomu w wykrywaniu i leczeniu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego przy użyciu najnowszej generacji produktów opracowanych przez zespół naukowców z Human Biome Institute.

 

Źródła:

• Rao SSC, Bhagatwala J. Small Intestinal Bacterial Overgrowth: Clinical Features and Therapeutic Management. Clin Transl Gastroenterol. 2019 Oct;10(10):e00078. doi: 10.14309/ctg.0000000000000078. PMID: 31584459; PMCID: PMC6884350.
• Xu, F., Li, N., Wang, C. et al. Clinical efficacy of fecal microbiota transplantation for patients with small intestinal bacterial overgrowth: a randomized, placebo-controlled clinic study. BMC Gastroenterol 21, 54 (2021). https://doi.org/10.1186/s12876-021-01630-x